Polskie Parki Linowe

    Prezentowane na naszej stronie systemy asekuracji spełniają wymogi bezpieczeństwa zarówno stosowane w alpinizmie – ustalone przez UIAA (Międzynarodowa Federacja Towarzystw Alpinistycznych) zasady poruszania się na wysokości i stosowania sprzętu alpinistycznego, oraz spełniają wymagania polskiej normy PN-EN 15567 Urządzenia sportowe i rekreacyjne – Tory linowe. Ponieważ wszystkie z opisanych systemów są bezpieczne, możemy kierować się wyborem planowanej grupy docelowej, wygodą, estetyką, czy też możliwościami finansowymi, a także planowaną ilością zatrudnianego personelu. Postaram się naświetlić różnice, wady i zalety, aby łatwiej było inwestorom podjąć decyzję jaki system wybrać. Podstawową zasadą jaką powinniśmy się kierować jest to, aby nasz park linowy był bezpieczny dla przyszłych klientów. Należy więc dołożyć wszelkich starań, aby wszystkie elementy systemu asekuracyjnego były wykonane z zachowaniem zasad bezpieczeństwa. Nie można na przykład mieszać różnych systemów asekuracji własnej w jednym parku, a zdarzają się takie przypadki.

Na parkach linowych rozróżniamy kilka systemów asekuracyjnych:

1. TRASY BEZ ASEKURACJI

2. TRASY Z ASEKURACJĄ SIATKOWĄ

3. TRASY Z ASEKURACJĄ ALPINISTYCZNĄ - wymagane jest wyposażenie parku w sprzęt alpinistyczny

          Trasy z asekuracją alpinistyczną możemy podzielić na:

• SYSTEMY Z ASEKURACJĄ WŁASNĄ
  - Indywidualny system bezpieczeństwa kategorii A lub B

• SYSTEMY Z ASEKURACJĄ O PODWYŻSZONYM BEZPIECZEŃSTWIE
  - Indywidualny system bezpieczeństwa kategorii C lub D

• SYSTEMY Z ASEKURACJĄ CIĄGŁĄ - najwyższy poziom bezpieczeństwa
  - Indywidualny system bezpieczeństwa kategorii E

         - VERT VOLTIGE      

         - COUDOU PRO KONG      

         - SAFE ROLLER      

         - KOALA EQUIPMENT

    Są raczej mało atrakcyjne dla klientów. Można w takim systemie wykonać trasę dla dzieci umieszczoną np. 0,5 m nad ziemią, czyli taki placyk zabaw przypominający park linowy. Można też przygotować w taki sposób kilka ćwiczeń dla grup np. rozciągnąć taśmę o długości 20 – 40 m, 70 cm nad ziemią i robić zawody kto dalej przejdzie. Należy jednak pamiętać, że upadek z wysokości 1 m może zakończyć się nawet poważnym urazem, a więc należy zapewnić pod takimi ćwiczeniami bezpieczną nawierzchnię (np: piasek, tartan, materace)
Zgodnie z normą PN-EN 15567-1 Urządzenia sportowe i rekreacyjne - Tory linowe - Część 1: Wymagania dotyczące konstrukcji i bezpieczeństwa. Jeśli stopy użytkownika znajdują się do 1 m nad podłożem nie jest wymagana asekuracja.

TRASY DZIECIĘCE ZABEZPIECZONE SIATKAMI

Można wykonać bardzo atrakcyjną trasę dla dzieci. Na każdym drzewie należy zbudować ażurowy domek. Wszystko może być wykonane kolorowo, z łatwymi przeszkodami dostosowanymi dla małych dzieci. Nie ma konieczności kupowania drogiego sprzętu asekuracyjnego i angażowania wykwalifikowanego personelu. Niestety ze względu na dużą ilość materiałów, w tym drogich siatek asekuracyjnych, wykonanie takiego toru linowego jest sporo droższe od standardowego.

Tego typu obiekty też są parkami linowymi według normy PN-EN 15567-1 Urządzenia sportowe
i rekreacyjne - Tory linowe - Część 1: Wymagania dotyczące konstrukcji i bezpieczeństwa. Asekurację użytą na tego typu parkach linowych zalicza się do zbiorowego systemu bezpieczeństwa.

Dla zobrazowania tematu przytoczę kilka fragmentów z normy:

3.1 Tor linowy

Konstrukcja złożona z jednej lub więcej przeszkód, systemów nośnych i jeśli konieczne, systemów asekuracji i bezpieczeństwa, (…).
Tor linowy różni się od wyposażenia placu zabaw kontrolowanym dostępem i wymaganiem nadzoru.

3.15 System bezpieczeństwa

System służący do przeciwdziałania, powstrzymania lub łagodzenia upadku użytkownika.

UWAGA: Systemy ochrony przed upadkiem mogą składać się z poręczy, liny asekuracyjnej, materacy, siatki, samozwijającej liny asekuracyjnej (urządzenia samohamowne) itd.

SYSTEMY ASEKURACJI WŁASNEJ
- Indywidualny system bezpieczeństwa kategorii A lub B

• Krótkie lonże - polecany przez nas system (dostarczamy sprzęt asekuracyjny renomowanych firm PETZ lub CLIMBING TECHNOLOGY lub innych producentów)
  
  
  

      Najczęściej stosowany system w parkach linowych.
  Prosty i łatwy w obsłudze system asekuracyjny. W skład zestawu wchodzą dwa lonże wyposażone w karabinki łatwo z otwieraną blokadą zamków , oraz krótki lonż z bloczkiem, który dla ułatwienia został połączony na stałe z karabinkiem więc wpina się go jednym ruchem ręki. Przepinanie się pomiędzy przeszkodami jest proste i klarowne. Nie powinno nastręczać trudności nawet osobom bez żadnego doświadczenia. Zamocowanie lin asekuracyjnych w zasięgu ręki powoduje zwiększenie poczucia bezpieczeństwa u użytkowników, gdyż w każdej chwili mogą się jej chwycić.
       Lina zjazdowa – na tyrolkach – w tym systemie zamocowana jest tak aby w przypadku odbicia się od punktu lądowania, lub nie dojechania do punktu lądowania można było samemu się dociągnąć i kontynuować samodzielnie przejście toru linowego. Oczywiście zamocowanie liny w ten sposób powoduje powstanie ryzyka obtarć lub nawet urazu ręki. Ten problem powinien być wyeliminowany na poziomie szkolenia. W prawidłowo przeprowadzonym szkoleniu należy zwrócić uwagę na konieczność trzymania się rękami lonży (w celu zapobieżenia odruchowi łapania się liny stalowej), oraz zapoznać z występującymi przy zjeździe zagrożeniami.
       Jak pokazuje doświadczenie z wielu parków w całej Europie ten sposób prowadzenia lin zjazdowych jest bezpieczny, a ryzyko można porównać do ryzyka jakie istnieje przy jeździe na rowerze. Na rowerze również mamy w zasięgu ręki lub nogi kręcące się koła. Zawsze istnieje ryzyko włożenia nogi w szprychy kół. A czy zdarzają się takie wypadki? Raczej rzadko.
       Dodatkowym atutem takiego prowadzenia lin zjazdowych jest ograniczenie personelu, gdyż w przeciwieństwie do pozostałych systemów, klient nawet jak odbije się od punktu lądowania na zjeździe tyrolskim jest w stanie sobie sam poradzić i nie potrzebuje pomocy instruktora. W innych systemach instruktor często musi pomagać klientom zjeżdżającym tyrolkami dostać się na podest. Takie zdarzenia powodują dodatkowo przestoje na trasie, czyli zmniejszają przepustowość parku.
  
       Istnieje niewłaściwy pogląd, że klient nie powinien mieć dostępu do lin stalowych, aby się na nich nie skaleczyć. Nic bardziej mylnego. Tylko stare spracowane liny stalowe podlegające wielokrotnemu gięciu mogą mieć wystające, spękane druty. Liny stalowe używane w parkach linowych są gładkie, nie ma ryzyka skaleczenia się na nich. Końcówki lin powinny być zabezpieczone więc i w tym miejscu nie ma możliwości skaleczenia się. Dodam jeszcze, że lina stalowa w porównaniu z liną z tworzywa sztucznego pochłania znacznie więcej ciepła, przez co w przypadku tarcia, na przykład ręki o linę, prędzej można doznać oparzenia (obtarcia) na linie z tworzywa sztucznego.
       Dodatkowym atutem prezentowanego systemu asekuracji jest też to, że można kupić gotowe zestawy sprzętu przystosowane do parków linowych. Producentem takich zestawów jest np. firma Petzl. Aby obejrzeć wyroby tej firmy zapraszam do działu poświęconego parkom linowym polskiego dystrybutora sprzętu firmy Petzl. 
  Można również pobrać katalog poświęcony parkom linowym.
  
       Wadą takiego systemu asekuracji jest to, że wysokim osobom może czasem lina asekuracyjna nieco przeszkadzać.

• Długie lonże
  

      System podobny do opisanego wyżej. W skład zestawu także wchodzą dwa lonże zakończone karabinkami lecz są dłuższe. Dodatkowo, tak jak w wyżej opisanym systemie, zestaw wyposażony jest w lonż z bloczkiem zjazdowym. Na podestach lina asekuracyjna jest w zasięgu ręki, aby można było się do niej wpiąć. Ćwiczenia zamontowane są poniżej podestu, tak więc trzeba zejść krok w dół z podestu, aby przejść ćwiczenie. W założeniu taki układ wymusza na klientach konieczność łapania się elementów przeszkody, a nie liny asekuracyjnej, do której już nie mają dostępu. W rzeczywistości jednak klient nie mając możliwości złapania asekuracji łapie za lonże, co powoduje szybsze zniszczenie karabinków. Dodatkowym problemem spowodowanym zamocowaniem przeszkód poniżej podestu jest to, że przy niektórych ćwiczeniach może nastąpić uderzanie goleniami w konstrukcję podestu.
       Zaletą tego systemu jest to, że lina asekuracyjna nie przeszkadza w przechodzeniu tras parku linowego.

• Lonże z bloczkiem
  

       System jest modyfikacją systemu z długimi lonżami. Powstał w celu wyeliminowania niszczenia karabinków przez klientów lubiących przechodzić przeszkody wisząc na lonżach.
       System wyposażony jest w dwa lonże, oba wpina się do niezależnego bloczka zjazdowego. Aby bloczek nie spadł na ziemię, przywiązany jest dodatkową linką do jednego z lonży.

  Zalety:
  • nie niszczą się karabinki;
  • klienci pokonają prawie każdą przeszkodę, gdyż jak sobie już nie radzą, mogą przejechać na bloczku. Pod warunkiem, że mają na tyle siły, aby przyciągnąć się do podestu. jeśli sięgają do liny.
  Wady:
  • dość skomplikowany system przepinania się – dla początkujących wpinanie za każdym razem karabinków do bloczka jest skomplikowane i długotrwałe;
  • ryzyko błędu poprzez wypięcie najpierw karabinka połączonego z bloczkiem – jeśli klient wypnie przez pomyłkę karabinek połączony z bloczkiem może nie sięgnąć karabinkiem do następnego punktu wpięcia. Zamiast go z powrotem wpiąć w bloczek, może wypiąć następny karabinek i pozostać przez chwilę bez asekuracji – należy kłaść nacisk na wyeliminowanie tego problemu przy szkoleniu;
  • ryzyko błędu wpięcia karabinków do bloczka z pominięciem liny asekuracyjnej – bloczek może zostać przerzucony nad liną stalową, a karabinki zostaną wpiete w bloczek, który wisi tylko na cienkiej lince pomocniczej nie wystarczającej do zapewnienia bezpieczeństwa – należy kłaść nacisk na wyeliminowanie tego problemu przy szkoleniu;
  • na niektórych ćwiczeniach możliwość uderzenia goleniami w podest;
  • zjazd na tyrolkach na długich lonżach powoduje, że ci klienci, którzy nie dojechali do miejsca lądowania, lub dojechali lecz odbili się od niego, nie mogą nic zrobić, poza wezwaniem pomocy instruktora. Generuje to przestoje na trasie oraz większą ilość koniecznego personelu parku linowego o osoby ratujące klientów z takich opresji;
  • należy zwrócić szczególną uwagę przy projektowaniu tras parku linowego. Nawet niewielkie różnice wysokości na przeszkodzie mogą spowodować niekontrolowany zjazd i uderzenie klienta w elementy przeszkód, podest lub drzewo, gdy klient opadnie z sił na przeszkodzie.
  
  
• Jeden bloczek + jeden karabinek
  

  W tym systemie na jednym lonżu jest zamontowany bloczek (często jest to bloczek zintegrowany z karabinkiem), a na drugim nieco dłuższym lonżu karabinek.
  Ten system jest połączeniem poprzednich systemów.

  Zalety:
  • zminimalizowanie ryzyka wypadku jakie występuje w systemie "Lonże z bloczkiem";
  • jest prostszy w obsłudze niż system "Lonże z bloczkiem";
  • w porównaniu z systemem „Krótkich lonży” zdecydowanie wydłuża się żywotność karabinków.
  Wady:
  • zjazd na tyrolkach na długich lonżach powoduje, że ci klienci, którzy nie dojechali do miejsca lądowania, lub dojechali lecz odbili się od niego, nie mogą nic zrobić, poza wezwaniem pomocy instruktora. Generuje to przestoje na trasie oraz większą ilość koniecznego personelu parku linowego o osoby ratujące klientów z takich opresji;
  • jeśli zastosowany jest bloczek zintegrowany z karabinkiem problemem jest wywracanie się bloczka na linie asekuracyjnej przy osobach wysokich, co skutkuje wytarciem okładzin i w konsekwencji częstą wymianą bloczka. Dzieje się tak dlatego, że środek ciężkości bloczka zintegrowanego z karabinkiem najczęściej ulokowany jest powyżej liny asekuracyjnej, tak więc nieobciążany bloczek obraca się "głową" do dołu;
  • należy zwrócić szczególną uwagę przy projektowaniu tras parku linowego. Nawet niewielkie różnice wysokości na przeszkodzie mogą spowodować niekontrolowany zjazd i uderzenie klienta w elementy przeszkód, podest lub drzewo, gdy klient opadnie z sił na przeszkodzie.

SYSTEMY ASEKURACJI Z DODATKOWYM ZABEZPIECZENIEM
- Indywidualny system bezpieczeństwa kategorii C lub D

     W tych systemach jednocześnie otwarty może być tylko jeden karabinek. Eliminuje to ryzyko przypadkowego wypięcia się klienta przebywającego na wysokości, co mogłoby doprowadzić do bardzo niebezpiecznego wypadku. Niektórzy błędnie nazywają takie systemy  "hydraulicznymi". Tak naprawdę w dostępnych na Polskim rynku systemach, elementem odpowiedzialnym za działanie blokady, jest stalowa linka podobna do tych, które powszechnie używane są w rowerach.

Obecnie w parkach linowych w Polsce można spotkać dwa systemy: firmy Bornack oraz Edelrid.

EDELRID - SMART BELAY
- Indywidualny system bezpieczeństwa kategorii C

     Zestaw składa się z podwójnej lonży wyposażonej w karabinki w każdym zamontowany jest bloczek na łożyskach kulkowych. Karabinki połączone są cięgnem, system blokad wewnątrz karabinka uniemożliwia otwarcie równocześnie dwóch karabinków. Aby móc się przepinać na kolejne odcinki liny asekuracyjnej musimy po prostu mieć zatrzaśnięty na linie karabinek, dopiero teraz da się otworzyć następny. Po jego otwarciu automatycznie blokuje się ten wpięty w linę. Możemy wypinać dowolny karabinek, ale tylko jeden. Nie są potrzebne dodatkowe elementy jak w systemie firmy Bornack. Ponieważ karabinki wyposażone są w bloczki, można tak zaprojektować park linowy aby nie było potrzeby wyposażania go w oddzielne bloczki do tyrolek. Ponieważ lonże są długie przy zjazdach nie sięgamy do liny stalowej, co generuje problemy w przypadku nie dojechania do podestu końcowego, lub odbicia się od niego.
Ten system bezpieczeństwa został tak zaprojektowany, aby zminimalizować ryzyko wypięcia się z liny asekuracyjnej.

BORNAC - SAFE-LINK SSB
- Indywidualny system bezpieczeństwa kategorii D

     Zestaw składa się z podwójnej lonży wyposażonej w karabinki wzmacniane wymiennym stalowym elementem, zamontowanym w miejscu gdzie występuje tarcie. Karabinki połączone są cięgnem, system blokad wewnątrz karabinka uniemożliwia otwarcie równocześnie dwóch karabinków. Aby móc się przepinać na kolejne odcinki liny asekuracyjnej musimy wyposażyć ją w specjalistyczne kostki - klucze. Dopiero po zablokowaniu karabinka w kluczu możemy wypiąć następny. Przy każdym przepięciu należy czynność powtórzyć.
Do zjazdów tyrolskich należy wposażyć zestaw w lonż z bloczkiem zjazdowym.
Ten system bezpieczeństwa został tak zaprojektowany, aby uniemożliwić ryzyko wypięcia się z liny asekuracyjnej.

• zminimalizowanie lub wyeliminowanie ryzyka wypadku jaki może wystąpić w innych systemach gdy klient przez pomyłkę wypnie obydwa karabinki lonży;
• prostota obsługi;
• długa żywotność karabinków.

• bardzo wysoka cena;
• wysoka cena przeglądów okresowych;
• w przypadku lonży Smart Belay zjazd na tyrolkach na długich lonżach powoduje, że ci klienci, którzy nie dojechali do miejsca lądowania, lub dojechali lecz odbili się od niego, nie mogą nic zrobić poza wezwaniem pomocy instruktora. Powoduje to zwiększenie zatrudnienia personelu parku linowego o osobę ratującą klientów z takich opresji, oraz zastoje na trasie. Można ten problem wyeliminować dodając do zestawu krótki lonż z bloczkiem;
• w przypadku lonży Smart Belay należy zwrócić szczególną uwagę przy projektowaniu tras parku linowego gdyż nawet niewielkie różnice wysokości na przeszkodzie mogą spowodować niekontrolowany zjazd i uderzenie w drzewo (słup) klienta, który opadnie z sił na przeszkodzie. System asekuracji z dodatkowym zabezpieczeniem

SYSTEMY ASEKURACJI CIĄGŁEJ
- Indywidualny system bezpieczeństwa kategorii E

System asekuracji ciągłej zapewnia użytkownikom najwyższy poziom bezpieczeństwa.

Wymagany jest sprzęt alpinistyczny, lecz klienci nie przepinają się przy przechodzeniu na kolejne przeszkody

System działa w następujący sposób: Na drzewach lub słupach montujemy specjalne stalowe wysięgniki, rozciągamy jedną nieprzerwaną linę asekuracyjną na całej trasie parku linowego. Osoby poruszające się po parku wpięte są specjalnym bloczkiem lub hakiem w linę asekuracyjną na początku trasy i nie mogą się już z niej wypiąć, aż do ukończenia trasy. Element asekuracyjny jest tak skonstruowany, że na drzewach (słupach) przechodzi płynnie przez elementy mocujące lub trzeba go przełożyć (nie przepiąć) bez możliwości wypinania.

W naszej ofercie mamy kilka systemów ciągłej asekuracji:

SYSTEM CIĄGŁEJ ASEKURACJI VERT VOLTIGE
Nasza firma jest przedstawicielem firmy Vert Voltige w Polsce

W tym systemie lina asekuracyjna montowana jest za pomocą specjalnych blach zamocowanych na takiej samej wysokości jak przy standardowej asekuracji własnej. Do asekuracji służą haki zamocowane na końcu lonża. Haki mają wycięcie, dopasowane do grubości blach mocujących linę. Wystarczy przekładać haki przez blachy co demonstruje film (link poniżej). Co więcej na trasie wyposażonej w system Vert Voltige można przechodzić w sprzęcie asekuracji własnej. Możemy wyposażyć w ten system cały park linowy lub tylko trasę dziecięcą. W zależności od wieku i umiejętności, możemy wpuszać na trasy w sprzęcie wyposażonym w asekuracją własną lub ciągłą. Przy tym systemie wymagana jest jedynie taka zdolność manualna, aby klient potrafił przełożyć hak asekuracyjny przez blachy mocujące.

Więcej informacji na osobnej stronie www.vertvoltige.pl

Jak to działa? Zapraszam do obejrzenia filmu:

Zalety:

• zwiększenie bezpieczeństwa użytkowników - brak ryzyka niezamierzonego przypadkowego wypięcia z liny asekuracyjnej;
• możliwość korzystania z tras parku linowego bez ograniczeń wiekowych, nawet przez małe dzieci. Ograniczeniem są tylko ich zdolności manualne i ewentualnie wzrost;
• stosunkowo niewielka cena w stosunku do osiągniętych korzyści. System Vert Voltige jest najtańszą asekuracja ciągła dostępną na polskim rynku;
• ograniczenie ilości koniecznego personelu;
• możliwość wykorzystania równocześnie systemu z asekuracją własną i asekuracją ciągłą w zależnie od umiejętności i wieku użytkownika.

Wady:

• przy ewakuacji instruktor musi posiadać poza sprzętem ewakuacyjnym odpowiedni klucz służący do odpięcia haka od liny asekuracyjnej;
• jeśli zakupimy najtańszy hak ACB 4-10, po ewakuacji hak asekuracyjny "musi przejść" trasę do końca. Poza drobnymi wyjątkami nie ma możliwości wyjąć go w dowolnym miejscu. Problem ten rozwiązuje zakup haków SEVEN;
• wyższa cena niż system asekuracji własnej.

	NOWOŚĆ OD 2017 r.  Hak asekuracyjny SEVEN ZALETY: Szybki demontaż w celu ewakuacji. Bardzo lekki i trwały - wymienna wkładka ze stali nierdzewnej zabezpieczająca przed nadmiernym wycieraniem.

SYSTEM CIĄGŁEJ ASEKURACJI COUDOU PRO KONG

Jest to równie dobry system asekuracyjny, który mamy w sprzedaży, działający na takiej samej zasadzie jak system firmy Vert Voltige. W tym systeme lepiej rozwiązane są haki asekuracyjne. Istnieje bowiem możliwość wyprzedzania się użytkowników w dowolnym miejscu o ile zastosujemy lonże taśmowe. Haki posiadają również możliwość wypięcia za pomocą specjalnego narzędzia, co znacznie ułatwia ewakuację.

     Do pobrania katalog:                           oraz cennik:                            Prezentacja systemu na Yotubie: 

SYSTEM CIĄGŁEJ ASEKURACJI SAFEROLLER

System oparty jest na bloczku, który przejeżdża za klientem. Lina asekuracyjna musi być zamontowana na specjalnych wysięgnikach. System nie wymaga od użytkownika żadnej ingerencji. Bloczek samodzielnie przejeżdża przez mocowania liny..
Ten system jest dużo łatwiejszy dla klienta w obsłudze, lecz przynajmniej 5-krotnie droższy.

SYSTEM CIĄGŁEJ ASEKURACJI KOALA EQUIPMENT

Inny system bloczkowy. Zaletą tego systemu jest możliwość zdjęcia bloczka przy ewakuacji. Oczywiście w tym celu trzeba się posłużyć specjalnym kluczem. Klient nie może się samodzielnie wypiąć.